Hulanda, Aruba, Corsou y Sint Maarten a yega na un acuerdo riba introduccion di e proposicion di ley pa e Ley di Reino Organo Caribense pa reforma y desaroyo (COHO). Den e lunanan cu a transcuri a tuma luga diferente ronda di combersacion entre e partidonan tocante e consehonan di Raad van State y di Raden van Advies Caribense. E combersacionnan a bay den bon esfera y tabata constructivo. Finalmente a logra yega na consenso.
Secretario di Estado Raymond Knops: ‘E lunanan cu a transcuri, nos como pais den Reino a hiba combersacion intensivo y a negocia fuertemente. Mi ta contento cu awor nos ta di acuerdo cu otro riba e proposicion di ley, cu lo percura pa aumenta resistencia financiero economico di Aruba, Corsou y Sint Maarten. E ta e fundeshi bou di e cooperacion pa termino largo cu nos a palabra cu otro.’
Minister-president di Aruba, Evelyn Wever-Croes: ‘E periodo tras di lomba tabata dificil, pero nos a siña hopi di dje. Como pais nos a sinta cu conviccion na mesa di negosacion pa asina crea e miho resultado pa nos ciudadanonan. Nos institutonan tabata esencial den esaki. Nos dilanti nos tin un ley den concepto cu cua nos, como pais den reino, por demostra cu respet mutuo, colaboracion y resiliencia ta e base di nos Reino.’
Minister-president di Sint Maarten, Silveria Jacobs:‘Gobierno di Sint Maarten ta contento cu a realisa e ahustacion necesario pa e presupuesto di Consensus Koninkrijkswet. Durante di e ultimo cuater simannan, tabatin hopi discusion y colaboracion pa yega na e punto aki. Sint Maarten ta spera cu por fortalece e relacion entre e partnernan di Reino aun mas tanto.’
Minister-president di Corsou, Gilmar Pisas: ‘Mi kier expresa mi agradecimento na e ekiponan di empleadonan publico, cu a base di consehonan di Raad van State y e Raden van Advies, a adapta e proposicion di e rijkswet di tal forma cu e proposicion ta hustifica nos autonomia y cu ta brinda miho perspectiva financiero y social na e pueblo. E pueblo ta na prome luga cerca nos. Nos lo laga evalua e proposicion di ley ahusta un biaha mas door di nos Raad van Advies y despues Parlamento tambe lo trata e contenido. Cu continuacion di e reformanan y reahuste di un economia cu ta krimp, nos ta spera cu pronto e efectonan lo ta visibel pa e pueblo.
E palabracionnan
Basa riba conseho di Raad van State di Reino y Raden van Advies y combersacionnan entre e partidonan, a haci algun ahuste den e proposicion di ley.
Competencianan di COHO
Den e proposicion di ley ta amplia responsabilidad di e paisnan riba e reformanan. Por ehempel nan ta responsabel pa formulacion y stipulacion di e plannan di accion. E competencianan di COHO ta limita na dunamento di sosten na y supervision di e reformanan. Ademas lo envolve e paisnan ora di formulacion di e reglanan di maneho di COHO.
Rol di ministerio di BZK
E rol di ministerio di BZK ta enfoca riba e agenda di ehecucion cu COHO ta stel op conhuntamente cu e paisnan. BZK por duna instruccion na COHO ora tin indicacion cu ta traspasa e limitenan di e pakete di pais cu e agenda di ehecucion. Lo anda cautelosamente cu e competencia aki.
Supervision financiero y fiansa
Den e proposicion di ley adapta ta reemplasa e supervision financiero agudisa cu un evaluacion di presupuesto cu e College (Aruba) Financieel Toezicht ta ehecuta. E colegio ta verifica si e actividadnan concreto den e agenda di ehecucion a keda traduci di forma responsabel den e presupuesto. Banda di esey ta verifica si den e presupuesto tin elemento cu ta forma barera pa e pakete di pais. COHO no ta supervisa esakinan, esey e supervisornan financiero ta haci via un supervision presupuestario existente mas amplio.
Nombramento di miembronan di directiva
Pa constelacion y nombramento di directiva di COHO a yega na un compromiso, den cua tur e paisnan por haya nan mes. Di e tres miembronan di e directiva por lo menos dos miembro, entre nan e presidente, tin afinidad demostrabel cu e paisnan Caribense den Reino. Banda di e criterionan di nombramento a yega na un acuerdo tambe tocante e procedura di nombramento, caminda e paisnan ta forma e comision di conseho di nombramento.
E proceso
E proposicion di ley cu partidonan a yega na un compromiso, ademas lo ser discuti riba 3 di september den Conseho di Minister di Reino. Despues cu Conseho di Minister di Reino acorda esaki, por entrega e proposicion na Tweede Kamer y Parlamento di Aruba, Corsou y Sint Maarten. Na e momento ey e proposicion di ley ta bira publico.
OVEREENSTEMMING WETSVOORSTEL RIJKSWET CARIBISCH ORGAAN VOOR HERVORMING EN ONTWIKKELING.
Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten hebbenovereenstemming bereikt over het in procedure brengen van het wetsvoorstel voor de Rijkswet Caribisch orgaan voor hervormingen ontwikkeling (COHO). In de afgelopen maanden hebbenverschillende gespreksrondes plaatsgevonden tussen de partijenover de adviezen van de Raad van State en de Caribische Raden van Advies. De gesprekken verliepen in goede sfeer en warenconstructief. Uiteindelijk is consensus bereikt.
Staatssecretaris Raymond Knops: ‘De afgelopen maandenhebben we als landen binnen het Koninkrijk intensievegesprekken gevoerd en er is stevig onderhandeld. Ik ben blij datwe het nu samen eens zijn over het wetsvoorstel, dat ervoor gaatzorgen dat de financieel-economische weerbaarheid van Aruba, Curaçao en Sint Maarten wordt vergroot. Het is het fundament onder de langjarige samenwerking die we met elkaar hebbenafgesproken.’
Minister-president Wever-Croes van Aruba: ‘De afgelopenperiode was een moeilijke en leerzame periode. Als land hebbenwij met volle overtuiging aan de onderhandelingstafel gezeten om zo het beste resultaat voor onze inwoners te creëren. Onzeinstituten zijn doorslaggevend hierin geweest. Er ligt nu eenwetsvoorstel waarbij wij als landen binnen het Koninkrijk kunnenaantonen dat wederzijds respect, samenwerking en bestendigheid, de bouwstenen zijn van ons Koninkrijk.’
Minister-president Jacobs van Sint Maarten: ‘De regering van Sint Maarten is verheugd dat de broodnodige wijzigingen zijndoorgevoerd voor de voorgestelde Rijkswet. De afgelopen viermaanden zijn er veel discussies en samenwerking geweest om tot dit punt te komen. Sint Maarten kijkt er dan ook naar uit om de relatie tussen alle koninkrijkspartners verder te versterken.’
Minister-president Gilmar Pisas: ‘Ik spreek mijn dank uit aan de ambtelijke teams, die op basis van de adviezen van de Raad van State en de Raden van Advies het voorstel van rijkswet dusdanighebben aangepast dat het voorstel recht doet aan onze autonomie, en betere financiële en sociale perspectieven biedt aan het volk. Het volk staat bij ons op de eerste plaats. Het aangepastewetsvoorstel laten wij nogmaals toetsen door onze Raad van Advies en later zal het parlement zich ook over de inhoud buigen. Met de voortzetting van de hervormingen en het ombuigen van de krimpende economie, verwachten wij dat de effecten spoedigzichtbaar zijn voor het volk’.
De afspraken
Naar aanleiding van het advies van de Raad van State van het Koninkrijk en de Raden van Advies en de gesprekken tussen de partijen zijn er een aantal wijzigingen aangebracht in het wetsvoorstel.
Bevoegdheden COHO
Het eigenaarschap van de landen voor de hervormingen wordt in het wetsvoorstel vergroot. Zo zijn ze verantwoordelijk voor het opstellen en vaststellen van de plannen van aanpak. De bevoegdheden van het COHO beperken zich tot het ondersteunenvan en het houden van toezicht op de hervormingen. De landenzullen bovendien worden betrokken bij de op te stellenbeleidsregels van het COHO.
Rol ministerie BZK
De rol van het ministerie van BZK richt zich op de uitvoeringsagenda die door het COHO samen met de landen wordtopgesteld. BZK kan aanwijzingen geven aan het COHO wanneerer indicaties zijn dat met de uitvoeringsagenda buiten de grenzenvan het landspakket wordt getreden. Met deze bevoegdheid zalterughoudend worden omgegaan
Financieel toezicht en geldleningen
In het aangepaste wetsvoorstel wordt het verscherpt financieeltoezicht vervangen door een begrotingstoets die wordt uitgevoerddoor het College (Aruba) financieel toezicht. Het college gaattoetsen of de concrete activiteiten in de uitvoeringsagenda op eenverantwoorde wijze zijn vertaald naar de begroting. Daarnaastwordt getoetst of in de begroting elementen zijn opgenomen die het landspakket doorkruisen. Het COHO houdt hierop geentoezicht, dat doen de financiële toezichthouders via verruimingvan het reeds bestaande begrotingstoezicht.
Benoeming bestuursleden
Voor de samenstelling en benoeming van het COHO-bestuur is een compromis bereikt waar alle landen zich in kunnen vinden. Van de drie leden van het bestuur zullen ten minste twee leden, waaronder de voorzitter, aantoonbaar affiniteit hebben met de Caribische landen binnen het Koninkrijk. Naast de benoemingscriteria is ook overeenstemming bereikt over de benoemingsprocedure, waarbij de landen de benoemingsadviescommissie vormen.
Het proces
Het wetsvoorstel waarover de partijen overeenstemming hebbenbereikt wordt op 3 september a.s. besproken in de Rijksministerraad. Na akkoord van de Rijksministerraad kan het voorstel worden ingediend bij de Tweede Kamer en de parlementen van Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Op dat moment wordt het wetsvoorstel openbaar.
