Den un carta bastante fuerte di Prome Minister Evelyn Wever-Croes, a expresa na Prome Minister di Hulanda su desgusto pa e forma cu Aruba ta wordo trata hustamente memey di e crisis di mas grandi cu a afecta humanidad.

Aruba ta cumpliendo cu tur condicion pa por bin na remarke pa haya fiansa. Aruba semper a paga tur su debenan su mes, nunca a haya saneamento di debe, ni regalo. Awor cu Aruba su economia y su pais a kibra, awor cu nos ta benta na suela, Hulanda ta bin klem nos den nos nek, pa kita e poco rosea cu a resta nos.

Prome Minister a expresa su desaprobacion cu Hulanda a tuma lunanan pa prepara e documentonan, y ta brinda e paisnan apenas 4 dia pa por atende cu e documentonan, y riba dje ta duna e unico posibilidad pa bisa “si” sino no ta haya e fiansa.

ARUBA NO TA CONTRA SUPERVISION
Aruba no ta contra e supervision ni reforma, es mas, Aruba mes a propone mas reforma cu Hulanda. Pero Aruba su reforma ta basa riba e vision kico ta miho pa ARUBA y a wordo prepara pa mas cu 100 ciudadano di nos pais. E reformanan cu Hulanda ta propone ta sirbi mas e interesnan di Hulandesnan cu di Aruba.

“Mas aleu Prome Minister Evelyn Wever-Croes a exigi pa e secrecia di e documentonan wordo elimina, pa e por comparti e documentonan cu Parlamento, gremionan y lidernan politico durante e consultanan nacional. Ya caba e Prome Minister di Aruba a haci e peticion ey na Ministerio di Binnenlandse Zaken, pero a wordo nenga. Den su carta Prome Minister di Aruba a skibi “Transparencia pa mi no ta palabra bashi, pami transparencia ta mi forma di proceder, e ta un asunto di principio, y mi no por coopera na un forma di proceder sin transparencia. Y pa e motibo ey mi ta haci e peticion pa kita e caracter di secrecia na e documentonan, pa asina pueblo di Aruba por tin un oportunidad husto pa haya conocemento di e documentonan”, Prome Minister a duna di conoce.

Prome Minister di Aruba ta pendiente pa haya e aprobacion, pa asina por comparti e documentonan cu Parlamento y cu gremionan.

Aan: de voorzitter van de Rijksministerraad
Dhr. Mark Rutte, minister-president
Binnenhof 19

Aruba, 7 juli 2020

Onderwerp: Voorwaarden liquiditeitssteun Aruba, 3e
tranche
Beste Mark,
Tegen alle regels en algemene beginselen van behoorlijk bestuur, heeft Nederland vorige week zondag 28 juni 2020 (zonder onderbouwende documentatie) bekendgemaakt dat er nog één extra randvoorwaarde gold
voor de Caribische landen om überhaupt in aanmerking te komen voor de liquiditeitssteun 3de tranche. Op 6 juli jl. heb ik namens Aruba het nieuw pakket randvoorwaarden ontvangen, van maar liefst 218 pagina’s,
met als verzoek om vóór 10 juli hierop te reageren onder de mededeling dat er geen ruimte is om verder met elkaar te polderen.
Deze bejegening is een grove schending van de democratische normen en waarden, waarop dit Koninkrijk op staat. De democratie en autonomie van de Caribische landen worden uitgehold, door het creëren van een
nieuwe entiteit die zonder enig democratische controle de Caribische landen voortaan beleidsmatig en financieel gaat sturen. Hier zijn de worden van filosoof Friedrich Nietzsche van toepassing: “whoever fights
monsters, should see to it that in the process he does not become a monster”.
Op deze wijze wordt de bevolking niet geholpen, maar in de afgrond gegooid samen met de democratische normen en waarden van dit Koninkrijk. Politiek Den Haag is bewust dat de impact van de uitbraak van
Covid-19 op de Caribische Landen funest is geweest, desondanks wordt er gekozen om een prijs te geven aan solidariteit. Wat Aruba en de overige Caribische Landen ook reeds geaccepteerd hebben. De covid-19
hulp van Nederland is een lening die terugbetaald moeten worden, wat tevens indruist op art 36 van het Statuut.
Doch, de nieuwe gestelde voorwaarden aan de 3de liquiditeitslening gaat te ver en is noodexces. Aruba, als enig Caribische Land die bestuurlijk volwassen heeft gehandeld (o.a. in deze crisis), wordt nu daarvoor
gestraft. Door op basis van onze tijdelijke financiële vulnerabiliteit gedwongen te worden om toe te treden tot de Rijkswet Financieel Toezicht (RFT). Dit is gedaan bewust berustend op het feit dat Aruba voldaan
heeft aan alle leningsvoorwaarden voor de 1ste tot 3de tranche van de liquiditeitshulplening vanuit Nederland. Daarbij hadden de toezichthouder en de staatssecretaris dhr. Knops alleen lovende woorden over voor Aruba.
Een valide reden is er niet om te vragen dat Aruba toetreedt tot RFT. Internationaal heeft Aruba als Koninkrijkslid een vlekkeloze terugbetalingsreputatie. Daarnaast was Aruba ook het enig Caribische land
die op eigen kracht dit jaar (ex ante Covid-19) een begrotingsoverschot kon boeken. Het bevreemdt ons waarom er gekozen is om last minute met deze extra voorwaarde te komen voor Aruba, welke voldeed aan de Nederlandse verwachtingen voor een autonoom Caribisch land binnen het Koninkrijk.

Aruba zal al haar (technische) vragen inzake de op 6 juli jl. verstuurde documenten inzake RFT en de nieuw in te stellen entiteit opsturen. Aruba heeft vervolgens minder dan 4 werkdagen om op een document te
beslissen, die Aruba met 34 jaar terug in de tijd zet. Voor 34 jaar lang heeft Aruba genoten van politiek en financiële autonomie. Nu wordt vanuit Nederland geëist om deze autonomie in 4 dagen, zonder consultatie
met de volksvertegenwoordigers van Aruba (het parlement) noch de juiste juridische statutaire procedure te hebben gevolgd, om in te stemmen met de nieuwe gestelde randvoorwaarde. Het weigeren hiervan is niet
eens een keuze, omdat een hele bevolking aan ten onder zou gaan.
Curaçao en Sint-Maarten hadden bij 10-10-10 een schuldsanering ontvangen, in ruil voor het verkrijgen van politieke autonomie binnen het Koninkrijk. Aruba wordt nu gedwongen zonder schuldsanering en op basis
van de (tijdelijke) effecten van Covid-19 op haar financieel-economische positie om haar autonomie in te ruilen voor een lening, welke Aruba zelf terug zal betalen. Deze beslissing kan absoluut niet gedaan worden, zonder een breed draagvlak van de Staten van Aruba. Om deze reden vraag ik jou om instemming om de documenten met o.a. de Staten van Aruba te delen omwille van het faciliteren van de besluitvormingen van a.s. vrijdag 10 juli.
Tot slot, hebben we nooit verwacht dat na het voldoen en ontvangen hebben van twee (lenings)tranches zulke draconische en disproportionele voorwaarden gesteld zullen worden, zonder enig vooroverleg, zonder
uitleg, zonder een deugdelijke reageerperiode, zonder advies van de CAft (als toezichthouder namens de rijksministerraad), middels onderhandse (geheime) documenten en dus zonder mogelijkheid voor een
transparant publiek debat. Om een deugdelijke maatschappelijke en politieke discussie teweeg te brengen teneinde te polsen of er draagvlak is voor deze wijzigingen is het nodig om de documenten met de volksvertegenwoordigers en de stakeholders te kunnen delen. Voor mij zijn transparantie en behoorlijk bestuur geen loze kreten, het zijn principes, handelswijzen, gewoonten.
Nederland heeft altijd van de Caribische landen geëist om bestuurlijk volwassen gedrag te tonen, zich vast te klemmen aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, afspraken na te komen en de eigen boontjes te doppen. Het lijkt als het ware dat Aruba de landversie is geworden van de Amerikaan George Floyd (en onze eigen Mitch Henriquez). Mark, zo kunnen we toch niet ademen.

Met vriendelijke groet,
Evelyn Wever-Croes

•